Mengenali Imam Sanusi

BIODATA IMAM AL-SANUSI.

Nama beliau ialah Al-Imam Abi ‘Abdillah Muhammad bin Yusuf bin ‘Umar bin Syu’aib as-Sanusi al-Hasani al-Maliki. Beliau dilahirkan di Tilimsan pada 833 H/ 1429 M dan meninggal pada 18 Jamadil Akhir 894 H/ 9 Mei 1490 H. Beliau adalah ahli bait Rasulullah Sallallahu ‘Alaihi Wasallam dari nasab Saidina Hassan. Beliau seorang yang warak dan zuhud. Karya-karya beliau banyak sehingga mencecah 45 buah karya. Beliau mula menceburkan diri dalam bidang penulisan kitab ketika berumur 19 tahun.

Beliau telah menghasilkan sebuah kitab yang dianggap sebagai salah satu kitab yang muktabar disisi Ahli Sunnah, dimana beliau juga merupakan ulama’ Ahli Sunnah. Antara guru-guru beliau ialah bapanya, Syeikh Nasr al-Zawawi, Syeikh Mohd bin Tuzat, Syeikh Yusof bin Abi Abbas al-Hasani.

Beliau memang gemar bercakap-cakap tentang ilmu, lebih-lebih lagi ilmu Tauhid. Beliau tidak akan membaca sesuatu ilmu yang zahir (duniawi) melainkan beliau menghuraikan ilmu tersebut sehingga menjadi ilmu-ilmu akhirat. Ini kerana dalamnya penghayatan ilmu iktikad beliau dan dekatnya hubungan beliau kepada Allah Ta’ala. Beliau juga berperwatakan lemah lembut dan penyabar, walaupun beliau dihujani dengan kata-kata yang kasar beliau membalasnya dengan kata-kata yang indah sambil tersenyum.

Antara karya-karya beliau ialah :
Akidah Ahl al-Tawhid
Al-Sughra (Umm al-Barahin)

Hukum Akal dan Hukum Adat...

PEMBAHAGIAN HUKUM

Pemahaman mengenai pembahagian hukum ini adalah suatu yang amat penting dan berperanan sebagai asas sebelum kita mempelajari ilmu I'tiqad atau ilmu Tauhid kerana pemahaman mengenai pembahagian hukum ini sangat diperlukan dalam perbahasan ilmu tersebut nanti agar tidak muncul kekeliruan dan salah faham ketika mempelajari ilmu Tauhid..

Mudah-mudahan tulisan ini dapat memberi manfaat kepada masyarakat dan pembaca dalam menambah dan mengukuhkan lagi keimanan kepada Allah serta mendapat keberkatan daripada Allah s.w.t. dan sebagai satu ‘amal jariah’.

Perbahasan mengenai pembahagian hukum menurut Imam Sanusi.

Dari segi istilah hukum bermaksud menthabitkan suatu perkara kepada suatu perkara atau menafikannya, seperti menthabitkan wujud dan qidam pada zat Allah dan menafikan baharu daripada-Nya. Hukum terbahagi kepada tiga iaitu hukum syara’, hukum adat dan hukum akal. Hukum syara' tidak dihuraikan di sini kerana tempat perbincangannya ialah dalam bidang feqah. Hukum adat dan hukum akal terbahagi kepada tiga iaitu wajib, mustahil dan harus.

Hukum adat ialah menthabitkan suatu perkara kepada suatu perkara atau menafikannya dengan perantaraan ujian dan percubaan berkali-kali. Ia terbahagi kepada empat bahagian jenis iaitu:

1. Perkaitan antara wujud dengan wujud seperti perkaitan antara wujudnya kenyang setelah wujudnya makan.
2. Perkaitan antara tiada dengan tiada seperti perkaitan antara tiadanya kenyang dengan tiada makan.
3. Perkaitan antara wujud dengan tiada seperti perkaitan antara wujudnya sejuk pada badan dengan tiada pakaian.
4. Perkaitan antara tiada dengan wujud seperti perkaitan tiada membakar api dengan wujudnya air.

Perkaitan ini dipanggil sebagai sebab musabbab. (Sebab tidak memberi kesan kepada musabbab sama sekali kerana yang memberi kesan terhadap sesuatu ialah Allah Ta’ala).

Manakala hukum akal pula ialah menthabitkan suatu perkara kepada suatu perkara atau menafikannya tanpa terikat dengan ujian atau percubaan yang berkali-kali. Imam Sanusi membahagikan hukum akal kepada tiga iaitu wujub, istihalah dan jawaz. Manakala wajib, mustahil dan harus adalah sesuatu yang bersifat dengan hukum akal tersebut.

Wajib akal ialah sesuatu yang tidak dapat digambarkan pada akal ketiadaannya seperti zat dan sifat Allah Ta’ala, semuanya thabit kepada Allah dan akal tidak dapat menafikannya. Wajib akal terbahagi kepada dua dari segi kejelasannya pada akal iaitu wajib akal dharuri (sesuatu perkara yang diketahui akal tanpa perlu membuat penelitian dan kajian) seperti sesuatu jirim itu wajib pada akal kita ia bertempat. Yang kedua ialah wajib akal nazari (sesuatu yang tidak dapat diketahui oleh akal kecuali setelah membuat penelitian dan kajian) seperti qidamnya Allah Ta’ala.

Begitu juga dengan mustahil akal (sesuatu yang tidak dapat digambarkan pada akal kewujudannya) dan harus akal (Sesuatu yang diterima pada akal kewujudannya dan ketiadaannya), kedua-dua hukum ini terbahagi kepada dharuri dan nazari. Mustahil akal dharuri seperti mustahil pada akal kita menerima bahawa sesuatu jirim itu bergerak dan diam pada satu masa, manakala mustahil akal nazari seperti mutahil pada akal kita menerima adanya sekutu bagi Allah.

Manakala harus akal dharuri seperti harus kita menerima sesuatu jirim itu hanya bergerak atau diam pada satu masa, manakala harus akal nazari seperti harus pada akal kita menerima bahawa Allah menyeksa orang yang taat dan memberi pahala kepada orang yang membuat maksiat, dan perkara ini adalah dari sudut hukum akal, adapun dari sudut hukum syara’ Allah Ta’ala telah memberitahu bahawa dia akan memberi pahala kepada orang yang taat kepada-Nya dan menyeksa oaring yang membuat maksiat. Sesungguhnya Allah tidak menyalahi janjiNya.

Imam Sanusi sangat menitikberat dan menekankan tentang pembahagian hukum akal dengan mengulanginya supaya mudah kepada pelajar dan pembaca memahami pelajaran seterusnya. Dengan kata lain, mengetahui hukum akal adalah sebagai wasilah bagi mengetahui hukum ‘Aqa‘id. Berkata Imam Haramain:

“barangsiapa yang tidak mengetahui hukum akal dan pengertiannya, maka dia adalah tidak berakal, bahkan gila”.

Imam Sanusi menegaskan bahawa wajib dari sudut syara’ pada setiap mukallaf mengetahui sifat-sifat yang wajib, mustahil dan harus pada Allah dan para rasul-Nya. Wajib mengetahui bermaksud wajib beri‘tiqad dengan kejap (tidak zan, syak atau waham) dan bertepatan dengan al-haq (Bertepatan dengan ilmu mengenali Allah. Jika i’tikadnya tidak bertepatan dengan al-haq, ia dinamakan jahil, seperti i’tikad orang Kristian dan Majusi) berserta dalil (untuk terlepas dari bertaklid).

Imam Hudhudi telah membicarakan tentang hukum orang yang bertaklid dalam akidah iaitu orang yang beri’tikad tentang sifat-sifat yang wajib dan harus bagi Allah dan menafikan sifat yang mustahil bagi Allah tanpa dalil. Beliau telah membawa beberapa pendapat ulama’ dalam menyatakan hukum muqallid, antaranya :

1. Mukmin dan tidak berdosa, sama ada dia ahli nazar (seseorang yang mampu untuk meneliti dan mengetahui dalil-dalil dalam akidah) atau tidak.
2. Mukmin tetapi berdosa, jika dia ahli nazar tetapi dia tidak berbuat demikian.
3. Mukmin tetapi berdosa, sama ada dia ahli nazar atau tidak.
4. Mukmin dan tidak berdosa, jika dia bukan ahli nazar.

Pendapat yang sahih ialah pendapat kedua dan keempat, manakala pendapat yang lain adalah dha’if. Adapun pendapat yang menghukumkan kafir ke atas muqallid ialah pendapat Abi Hasyim daripada golongan Muktazilah.

Untuk melepaskan seseorang mukmin dari taqlid, memadailah dengan dia mengetahui dalil secara ijmal (dia faham untuk dirinya sendiri walaupun tidak mampu untuk menghuraikan dalil tersebut).

SIFAT DUA PULUH

Imam Sanusi menyatakan sebahagian sifat yang wajib pada Allah yang wajib diketahui ialah dua puluh sifat. Beliau menyatakan sifat dua puluh itu adalah sebahagian daripada sifat-sifat Allah kerana sifat-sifat kesempurnaan-Nya tidak terhitung banyaknya. Allah Ta’ala tidak mentaklifkan hamba-Nya untuk mengetahui semua sifat-sifat-Nya secara terperinci melainkan dua puluh sifat kerana terdapat dalil-dalil sifat tersebut di dalam al-Quran, manakala sifat-sifat wajib yang lain tidak wajib kita ketahui secara tafsili kerana tidak dibentangkan dalil-dalilnya di dalam al-Quran.

Setakat ini masih belum dijumpai lagi nas dari al-Quran atau hadith nabi Sallallahu Alaihi Wasallam yang menyatakan wajib belajar sifat dua puluh ini. Walaubagaimanapun ada pendapat khalaf yang menyatakan sedemikian bahkan ada yang menyatakan wajib mengetahui tiga belas sifat sahaja. Mereka berpendapat sedemikian kerana pada pandangan mereka kadar yang tersebut telah memadai dan mencukupi bagi menjadi asas dan punca untuk mengenal Allah, keesaan-Nya, dan sifat-sifat kesempurnaan-Nya yang tidak terhingga.

Dua puluh sifat tersebut dibahagikan kepada empat bahagian iaitu nafsiyah, salbiyah, ma’ani dan ma’nawiyah.

1. Sifat Nafsiyah terdiri dari sifat wujud.
2. Sifat Salbiyah terdiri dari sifat qidam, baqa', mukhalafatuhu lil hawadith, qiyamuhu bi nafsih, dan wahdaniyah.
3. Sifat Ma'ani terdiri dari sifat qudrah, iradah, ilmun, hayyun, sama', basor, dan kalam.
4. Sifat Ma'nawiyah terdiri dari sifat kaunuhu qadiran, kaunuhu muridan, kaunuhu aliman, kaunuhu hayyan, kaunuhu sami'an, kaunuhu basiran, dan kaunuhu mutakalliman.

InshaAllah, sifat-sifat tersebut akan dihuraikan pada penulisan akan datang...sabor yer..

Mengembara.....

Pengembaraan dan faedahnya.

Imam Fakhruddin al-Razi menyenaraikan beberapa faedah hasil dari pengembaraan yang dapat memberi impak dalam membentuk diri seseorang manusia menjadi lebih sempurna. Apabila seseorang itu mengembara, maka dia akan berhadapan dengan pelbagai kerenah manusia dan dia akan mempelajari sesuatu darinya, antaranya:

1. Apabila dia berhadapan dengan kemudharatan maka dia mesti bersabar
2. Kadang-kadang bekalannya terputus maka hendaklah dia bertawakkal kepada Allah
3. Kadang-kadang dia bertemu dengan ulama'-ulama' maka dia mengambil manfaat dengan menimba ilmu daripada mereka
4. Kadang-kadang dia bertemu dengan golongan pembesar maka dia merendahkan diri dihadapan mereka
5. Kadang-kadang dia peroleh sumbangan yang banyak maka dia memanfaatkannya
6. Kadang-kadang dia melihat manusia berkelahi sesama mereka disebabkan apa yang Allah jadikan di muka bumi ini maka dia memperkuatkan lagi taqwa makrifatnya (ilmunya) mengenai Allah.

Itulah antara kelebihan yang dapat diperoleh daripada pengembaraan. Namun begitu, realiti sekarang memudahkan kita untuk melancong ke negara-negara lain bagi memerhati dan memikirkan apa yang terdapat di luar sana sebagai input kepada pemikiran dan keimanan kita serta membentuk jati diri yang lebih matang dan sempurna...

tapi mau jalan2 ongkosnya perlu banyak juga.. nanti silap2 tak leh balik kampung...huhu..

A savant of merit "Syeikh Ahmad al-Fathani"

Syeikh Ahmad bin Muhammad Zain al-Fathani merupakan seorang tokoh yang tidak asing dalam bidang kegiatan Islam terutama didalam institusi pengajian pondok. Beliau merupakan ulama Patani yang kedua selepas Syeikh Daud bin Abdullah al Fathani yang sering disebut sebagai ulama yang banyak jasanya dalam sumbangan kepada perkembangan Islam di Patani khususnya dan di Alam Melayu yang meliputi beberapa buah negara iaitu Indonesia, Malaysia, Selatan Filipina, Brunei, Kemboja dan Selatan Thai (Patani) umumnya. Beliau juga diakui oleh pelbagai tokoh baik dari Barat mahupun Alam Melayu sendiri sebagai seorang yang pintar dan genius, dimana beliau telah menguasai 47 jenis ilmu pengetahuan walaupun umurnya belum mencecah tiga puluh tahun.
Pengaruh Syeikh Ahmad al-Fathani di Alam Melayu sangat besar, khususnya di Kelantan dan Patani. Beliau adalah orang Melayu yang pertama menjadi pentashih kitab-kitab berbahasa Arab dan Melayu di Mesir, Turki, dan Makkah. Sumbangannya sangat penting dalam melahirkan generasi intelektual Islam di Patani dan Kelantan menjelang akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20. Secara tidak lansung beliau merupakan orang yang meletakkan dasar dan sistem pendidikan pondok lebih bersistematik jika dibandingkan dengan keadaan sebelumnya.

Tulisan ini adalah bertujuan mengajak para pembaca menilai dan memahami dengan lebih mendalam mengenai pemikiran-pemikiran yang dibawa oleh Syeikh Ahmad al-Fathani tentang bangsa Melayu dan agama Islam. Tulisan ini tidak memfokuskan kepada aspek-aspek tiga serangkai (akidah, feqah dan tasawuf) kerana pemikiran beliau tentang bidang tersebut telah sedia maklum dalam pengetahuan kita.


Daripada penulisan yang ringkas ini, diharap ia dapat memberikan manfaat kepada masyarakat dan pembaca dalam mengenali dengan lebih rapat lagi tokoh ilmuan tanah Melayu. Mudah-mudahan usaha ini mendapat keberkatan daripada Allah s.w.t dan sebagai satu ‘amal jariyah’.


BIODATA SYEIKH AHMAD AL FATHANI.

Nama lengkap Syeikh Ahmad al-Fathani ialah Ahmad bin Zainal ‘Abidin bin Haji Wan Mushthafa bin Wan Muhammad bin Wan Muhammad Zainal ‘Abidin al Fathani. Beliau dilahirkan pada pada malam Jumaat 5 sya’ban 1272 H/ 10 April 1856 M, di Kampung Jambu Negeri Jerim, Fathani. Beliau bermastutin di Mekah dan meninggal dunia pada 11 Zulhijjah 1325 H / 14 Januari 1908 M, di Mina, akibat sakit lumpuh sebelah badan. Jenazahnya kemudian dibawa ke Makkah dan dikebumikan di tanah perkuburan Ma’la berhampiran dengan perkuburan Siti Khadijah isteri Rasulullah S.A.W. Dari sebelah ayahnya Syeikh Ahmad al-Fathani berketurunan dari Hadramaut, dan dari sebelah ibunya beliau berketurunan dari Syeikh Shafiyuddin yang berasal daripada keturunan Saidina Abbas bin Abdul Muthalib, bapa saudara nabi Muhammad Sallallahu Alaihi Wasallam.


Diceritakan ketika hampir cukup bulan Syeikh Ahmad dalam kandungan ibunya Wan Cik telah bermimpi pada setiap malam jumaat, tiga minggu berturut-turut bahawa dia melihat isi ubi bertimbun-timbun. Dengan serta merta semuanya pecah berderai. Di mana saja tempat berderainya itu lalu tumbuh menjadi ubi yang baru pula. Oleh sebab mimpi berturut-turut tiga kali, maka dicari ta’birnya kepada alim ulama akan ta’birnya bahawa anak yang di kandung itu akan membawa rahmat, ahli ilmu. Ilmu yang berasal daripadanya akan berkembang lagi. Dimana saja muridnya pergi maka dapat menyebarkan ilmu yang berasal daripadanya. Maka pada malam Jumaat berikutnya maka lahirlah anak yang dikandung itu dan diberi nama Ahamd.



PENDIDIKAN SYEIKH AHMAD AL FATHANI.

Syeikh Ahmad al-Fathani dibesarkan dalam keluarga yang memang mencintai dan menghayati ilmu. Sejak kecil beliau telah terdedah kepada wacana ilmu yang berterusan di dalam keluarganya. Beliau telah mengikut ayah dan ibunya pindah ke Makkah ketika berumur empat tahun dan dia tidak menampakkan diri sebagai seorang anak yang rajin belajar, dia belajar secara sembunyi-sembunyi. Kedua-dua orang tuanya yang pada mulanya berasa gelisah akhirnya lega dan hairan juga kerana apa yang ditanya kepada anaknya tetap dapat dijawab dan hafalannya luar biasa, dia hafal pelbagai matan melebihi kawan-kawannya yang lain. Ahli keluarganya yang berada di Makkah ketika itu percaya bahawa Ahmad telah mendapat ilmu laduni. Ketika berumur dua belas tahun, ulama Makkah menggelarnya Sibawaih Shagir, kerana kejayaannya yang luar biasa dalam ilmu nahwu dan dia telah sanggup mengajar ilmu tatabahasa Arab (ilmu nahwu, sharaf dan lain-lain) kepada orang tua-tua yang telah lama belajar.

Atas gesaan daripada orang tuanya, maka bertekadlah ia meninggalkan Makkah untuk mencari ilmu pengetahuan ke Baitul Muqaddis. Di sana beliau telah mempelajari ilmu kedoktoran/ilmu thabib. Beliau juga merupakan orang Melayu yang pertama sekali yang mahir ilmu thabib dan mendapat pendidikan khas dalam bidang itu, yang berlainan dengan thabib-thabib tradisional di dunia Melayu. Beliau menetap di sana selama dua tahun, dan beliau juga sempat mempelajari ilmu-ilmu agama disana. Setelah kembali ke Makkah, alangkah terkejutnya kedua orang tua beliau kerana setiap hari beliau mempraktikkan kemahiran dalam membuat berjenis-jenis ubat seumpama makjun dan sebagainya, dan tidak menampakkannya sebagai seorang ulama.

Sekali lagi ayahnya memaksanya supaya memperdalam pengetahuan agama Islam. Mulai saat itu bertekad pulalah Syeikh Ahmad al-Fathani untuk ke Mesir kerana diketahuinya bahawa Mesir adalah pusat ilmu pengetahuan keIslaman dengan kemegahan Al-Azharnya. Syeikh Ahmad al-Fathani adalah orang yang pertama yang berasal dari Asia Tenggara yang belajar di Mesir. Setelah tujuh tahun belajar di Mesir, beliau kembali lagi ke kota Makkah sebagai seorang ilmuan Islam yang ulung dan mengajar di sana, ketika itulah beliau menyuruh muridnya menlanjutkan pelajaran ke Mesir.

Setelah kembali ke Makkah, orang Melayu Makkah menggelar beliau Syeikh Ahmad sebagai al-Zaki Mesir. Pada tahun itu beliau telah menjuarai pertandinagn dakwah/pidato di Masjidil Haram yang diadakan oleh Syarif Husein Raja Makkah pada masa itu. Yang sangat diperhatikan dalam pertandingan itu ialah tentang nilai-nilai sastera atau balaghah dalam bahasa Arab. Semenjak dari itu Syeikh Ahmad al-Fathani dilantik oleh Syarif Husein sebagai ahli bahasa kerajaan. Surat-surat rasmi kerajaan yang penting sebelum dikirim keluar semuanya diperiksa oleh Syeikh Ahmad al-Fathani. Beliau juga yang menggubah syair-syair rasmi kerajaan.


GURU-GURUNYA DI MAKKAH DAN MADINAH.

Setelah pulang dari Mesir, Syeikh Ahmad al-Fathani telah diakui sebagai seorang ulama besar yang menguasai pelbagai bidang ilmu pengetahuan sekurang-kurangnya 47 jenis ilmu walaupun umurnya belum mencecah tiga puluh tahun. Namun begitu beliau masih tetap dahaga kepada ilmu pengetahuan. Ramai ulama yang mengenali beliau tidak mahu mengajarnya kerana kalau tersilap mengajarnya tentu mendapat malu terhadap para muridnya. Beliau telah menyamar seperti orang yang tidak tahu apa-apa untuk menghadiri seluruh halaqah ilmu di Masjidil Haram selama berbulan-bulan bagi mencari guru yang mana layak untuknya belajar.

Pernah suatu hari seorang ulama terkenal di Masjidil Haram selesai mengajar dan diadakan sesi soal jawab, Syeikh Ahmad al-Fathani menanyakan sesuatu masalah kepada Tuan Guru itu, tetapi beliau enggan menjawab lalu Syeikh Ahmad al Fathani meminta izin untuk meninggalkan majlis itu. Murid-murid yang lain berasa hairan kenapa Tuan Guru enggan menjawab sedangkan soalan itu mudah sahaja. Kemudian beliau memberitahu bahawa orang yang bertanya itu ialah Syeikh Ahmad al-Fathani yang mana ilmunya melebihi ilmu beliau, beliau sengaja tidak mahu menjawab kerana beliau malu sekiranya Syeikh Ahnmad al Fathani menanyakan hal-hal yang lebih mendalam lagi.

Antara guru-guru beliau ialah :

• Syeikh ‘Umar Asy-Syami Al Baqa’ie.
• Saiyid Husein Al Habsyi.
• Saiyid Abu Bakri Syatha (beliau adalah ketua tela’ah “tutor’ bagi Syeikh Ahmad al-Fathani, dan lebih tua enam tahun daripada Syeikh Ahmad al-Fathani).
• Saiyid Ahmad Zaini Dahlan (Syeikh Ahmad al Fathani dan Saiyid Abu Bakri Syatha sama-sama sekedudukan menadah kitab ketika Saiyid Ahmad Zaini Dahlan mengajar).
• Syeikh Muhammad bin Sulaiman Hasbullah (Beliau memerintahkan Syeikh Ahmad al Fathani membuat membuat syarah (Sabilus Salam) sebuah karyanya berjudul Hidayatul ‘Awam mengenai ilmu akidah.
• Syeikh Ibrahim Al-Rasyidi (Syeikh Ahmad al-Fathani menerima Thariqat Ahmadiyah).
• Syeikh Ahmad Al-Dandarawi (setelah Syeikh Ibrahim Al-Rasyidi meninggal, Syeikh Ahmad al-Fathani beramal Thariqat di bawah bimbingan Syeikh Ahmad Al-Dandarawi).

Ulama-ulama Makkah dan Madinah yang menjadi guru Syeikh Ahmad bukan bangsa Melayu, beliau juga belajar dengan ulama-ulama Melayu terutama yang berasal dari Patani dan Kelantan. Mereka ialah :

1. Syeikh Muhammad bin Ismail al-Fathani @ Syeikh Nik Mat Kechik al Fathani. (Beliau sangat mahir dalam bidang ilmu Fiqh, Syeikh Ahmad al-Fathani pernah belajar dengan beliau pada peringkat awal sebelum berangkat ke Mesir)
2. Syeikh Abdul Qadir bin Abdul Rahman al-Fathani. (Seorang tokoh sufi yang terkenal di Makkah pada masa itu, Syeikh Ahmad al-Fathani mengambil bai’ah Thariqat Syathariah kali yang kedua dengan ulama ini)
3. Syeikh Wan ‘Ali Kutan al-Kelantani (Beliau adalah suami kepada ibu saudaranya Wan ‘Aisyah , beliau juga pengarang kitab Lum’atul Aurad)
   Antara guru Syeikh Ahmad al-Fathani dalam ilmu kedoktoran pula ialah Syeikh ‘Abdul Rahim al-Kabuli tempat pertama beliau belajar ilmu kedoktoran.
   
   

GELARAN-GELARAN YANG DIBERIKAN KEPADA SYEIKH AHMAD AL FATHANI.

Beberapa orang ulama telah menulis mengenai beliau dan menggambarkan bahawa Syeikh Ahmad al-Fathani adalah ilmuan dan pemikir agung pada zamannya. Antara gelaran-gelaran yang ulama dan cerdik pandai berikan ialah :

1. Saiyid Bakri Syatha dan Syeikh Muhammad bin Sulaiman Hasbullah al Makki.
الشاب النجيب الفطن الأديب الشيخ أحمد الفطاني الملايو

Ulama-ulama ahli hadith Makkah menggelar beliau dengan,
العالم الكامل * الجامع لأنواع الفواضل و الفضائل * العلامة الأديب * الفهامة الأريب * مولانا و أستاذنا الشيخ أحمد بن محمد زين بن مصطفى الفطانى

Beberapa ulama Kelantan menggelar dengan,
قدوة العلمآء العاملين و عمدة أتقيآء الكاملين فخر الأعيان وبهجة الزمان وقرة عين الإخوان الغني بكماله الأطناب لما هواه من علو الجناب أستاذ العلامة و ملاذنا الفهامة وان أحمد بن المكرم الحاج وان محمد زين الفطاني

Dan banyak lagi gelaran-gelaran yang diberikan kepada beliau. Jika kita terjemahkan perkataan-perkataan Arab itu ke bahasa Melayu , maka erti perkataan-perkataan itu hampir-hampir ada persamaan. Akan tetapi jika kita merujuk kembali kepada kalimat ‘Arabiahnya dan ditinjau dari sudut ilmu balaghah dan ilmu badi’, maka pada hakikatnya mengandungi pengertian yang khusus. Perkataan-perkataan itu mengikut terjemahan makna lughat, ialah “yang Pandai”, “yang bijaksana”, “yang cerdas”, dan lain-lain yang sama erti dengan itu. Diantara perkataan-perkataan tersebut tidak saja bererti “yang pandai” malah boleh diterjemahkannya sebagai “sangat mahir”, “tajam fikiran”, “sangat cekap” dan lain-lain. Dalam konteks yang sama disebut juga dengan al-‘Alim ( العالم ), apabila terlalu ‘alim disebut pula dengan al ‘Alamah (العلامة ). Jadi kesimpulannya, ditinjau dari “kebijaksanaan”, “kemahiran ilmu”, dan “kefahaman” Syeikh Ahmad al-Fathani diakui oleh para ulama, bahawa beliau mempunyai kemampuan fikir yang luar biasa. Beliau juga digelar sebagai “al-Adib” yang bermakna “Ahli Sastera” atau “Sasterawan”.

Seorang ulama yang pernah mengajar di Madrasah Shaulatiyah, Makkah iaitu Tengku Mahmud Zuhdi al-Fathani dan Syeikhul Islam Selangor, menambah gelaran untuk Syeikh Ahmad al-Fathani seperti berikut :
العلامة المنحلى
Ertinya “yang tersangat alim kurnia Allah”

كلامه بقلائد العقيان
Ertinya “perkataannya ibarat kalung emas yang murni”

جامع البيان و المعاني
Ertinya “orang yang terhimpun padanya ilmu bayan dan ma’ani”

Ulama Kelantan pula mengungkap kehebatan beliau dengan perkataan-perkataan :

قدوة العلماء العاملين
Ertinya “ikutan para ulama yang beramal”

بهجة الزمان
Ertiya “perhiasan zaman”

Imam Kelantan, Imam Haji Wan Ishaq, menambah gelaran ketinggian itu seperti :

ماء المطر بل البحر الشافي
Ertinya “curahan hujan, laut yang mengubati”

الليث الفطاني
Ertinya “perkasa kebijaksanaan”

اللابس لباس التقوى والكرم والحلم
Ertinya “yang berpakaian akan taqwa, kemuliaan dan penyantun”

وهو السياسي
Ertinya “seorang ahli politik”

Seorang orientalis, Prof. C. Snouck Hurgronje, termasuk salah seorang pengkagum dan juga merupakan murid kepada Syeikh Ahmad al-Fathani menggelar Syeikh Ahmad al Fathani sebagai “a savant of merit” yang bermaksud “seorang sarjana ulung”.

Beliau juga digelar Sibawaih Shaghir semasa berumur 12 tahun.
Keluarga besar Patani menggelar beliau Tok Guru Wan Ngah, kerana apabila sedang mengajar, beliau “sangat marah” kepada murid-muridnya yang suka bertanya, atau bercakap atau berbuat bising. Sangat marah yang dimaksudkan dalam dialek patani disebut “perengoh” atau “pongoh”.

Masyarakat Islam di Kedah, Patani, Burma, Bangkok, dan Kemboja menggelar Syeikh Ahmad dengan Tuan Faridah kerana mereka pernah belajar dengan menggunakan kitab beliau yang terkenal iaitu Faridah al-Faraid. Orang Jawa pula menggelar beliau dengan Tuan Ngawamil atau Kiyai Ngawamil kerana kitab ‘Awamil al-Jurjani yang beliau syarah yang bertajuk Tashil Nailil Amani diajarkan di hampir semua pondok-pesantren di Jawa. Syeikh Ahmad digelar juga dengan Failosuf Melayu, demikian yang dinyatakan oleh Tuan Guru Haji Nik ‘Abdullah dalam karyanya Pati Faridah.

Setakat ini dahulu tulisan mengenai sejarah hidup Syeikh Ahmad al-Fathani, tulisan susulan akan mendedahkan mengenai pemikiran beliau tentang alam Melayu, sains dan teknologi, perubatan, sejarah dan lain-lain.......

cabaran pemikiran Islam masa kini

Hari ini terdapat pelbagai perkara berbentuk global yang dirancang untuk menghancurkan kesucian akidah agama Islam. Antara pergerakan yang telah lama aktif ialah yang dsiebut sebagai Islam liberal. Mereka yang membawa konsep Islam Liberal ini berusaha kononnya untuk memodenkan Islam mengikut acuan system nilai dan pemikiran barat. Mereka ini mengikut pergerakan puak Neo Muktazilah yang berkembang di Amerika Syarikat. Mereka ini membawa pemikiran sekular ke dalam agama Islam dan mempersoalkan hukum hakam dalam Islam dengan membawa konsep2 seperti “ hak asasi manusia” dan “women libration” dari barat, seolah-olah konsep ini setaraf dengan wahyu seperti mana yang diterima oleh Baginda s.a.w. pergerakan Islam liberal ini boleh menghancurkan system nilai dalam Islam serta boleh memburukkan lagi krisis moral dan keruntuhan akhlak lalu membawa kepada kehancuan system keluarga yang sekarang sedang melanda masyarakat Timur.
Susulan dari konsep Islam Liberal ini terdapat pula ajaran “Islam Insklusif” yang kini mendapat tempat di sebuah Negara yang berjiran dengan kita yang di dalangi oleh kumpulan yang bergelar ulama. Ajaran Islam Inskusif ini membenarkan perkongsian rumah ibadah; maka terdapatlah pelbagai bentuk pemujaan di dalam masjid yang digunakan bukan sahaja untuk solat, bahkan juga unutk upacara ibadah agama Hindu dan Kristian.